Şey nedir – Spin – Fermion – Bozon

Ara soruyu kısaca yanıtladıktan sonra, quantik bilgilendirmelere geçelim.

SPİN? Yani dönü! Spini sıfır olanlara FOTON diyoruz -mesela- fotonların spini yoktur. Ama elektronların +1/2 ve -1/2 spinleri vardır. Bu OLAĞAN olandır.

Yüksek enerji fiziğinde ise bu spinler TEK SAYI olarak 2/3, 3/5, 5/7… n diye artmaktadır.

Elektrik yükleri de +1 (proton) ve -1 (elektron) gibi hep TEK‘tir. Ama yüksek enerji fiziğinde bunlar artabilmektedir >>> +2 yüklü Omega parçacığı ve —3 yüklü rezonanslar vb.

Bunun gibi >>> Hiç bir zaman bir kuark tek bulunmaz, yasaklanmıştır. (Mezonlarda biri normal diğeri antisi olan quarklar dışında)

Nükleotik parçalarda hep ÜÇ kuark vardır. Ama yüksek enerji fiziğinde bunlar 3’üzerine 5 quark (penta quark) 7… 9… artmaktadır.

Bunların bir de n durumu vardır ki ona da yapışkan top (Glueball) diyoruz.

Bundan sonra ikinci bölümü anlatıyorum:

fermion’lar (Kur’an’da YER/ARZ ve GÜNDÜZ şifreli), elle tutulur maddeyi oluşturan quantlar grubudur ve bunların evrenimizdeki oranı kabaca %10‘dur. Yani gördüğünüz, ışıyan herşey bu onda-birdir.

Geriye kalan ise GÖRÜNMEYEN madde denen BOZON‘dur ve kabaca %90‘ı evrenin bundan yapılmıştır.

Fermionların spinleri vardır ve aynı konumda iseler biri +1/2 dönü yaparken, diğeri hemen -1/2 dönü (spin, spinnary) yaparak birbirlerini taciz etmezler. Bu sayede çekirdeğin çevresine elektronlar rahatça yerleşip, MADDEYİ oluştururlar. Yani canımızı, cesedimizi bizler bu MADDE olmamıza borçluyuz.

Ama öteki tarafta kalan yani GECE ve GÖK denen BOZONLAR ise görünmezler, virtüeldirler. Spinlerini + veya – diye çevirmezler (çevirselerdi madde olarak görünürlerdi, o zaman da onlara bozon değil; fermiyon derdik).

İşte bu gölge maddeye (madde mi artık siz karar verin) ŞEY adı veriyor kur’anŞEY!!!

Hans von Aiberg, 15/08/2003 (171/14)

önceki bölümü okusonraki bölümü oku

particles-hi

Bunları da sevebilirsiniz

Yorumlar